Standardy ochrony małoletnich

– obowiązujące w Centrum Diagnostyczno-Rehabilitacyjnym Oddział Fundacji Promyk Słońca

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
obowiązujące w Centrum Diagnostyczno-Rehabilitacyjnym Oddział Fundacji Promyk Słońca

 

Preambuła

Wszyscy pracownicy i osoby współpracujące z Centrum – zgodnie z podstawowymi wartościami Fundacji „Promyk Słońca” – aktywnie angażują się w działania wzmacniające bezpieczeństwo dzieci, także w kontekście ochrony przed przemocą, kierując się w swojej pracy dobrem dziecka i jego najlepiej pojętym interesem.

Niniejsze standardy ochrony małoletnich (dalej w skrócie jako „standardy”) określają w szczególności:

  • zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a personelem Centrum, w tym zachowania niedozwolone wobec małoletnich;
  • zasady i procedurę podejmowania interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego;
  • procedury i osoby odpowiedzialne za składanie zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu opiekuńczego oraz w przypadku instytucji, które posiadają takie uprawnienia, osoby odpowiedzialne za wszczynanie procedury “Niebieskie Karty”;
  • zasady przeglądu i aktualizacji standardów;
  • zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu Centrum do stosowania standardów, zasady przygotowania tego personelu do ich stosowania oraz sposób dokumentowania tej czynności;
  • zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawnym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania;
  • osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia;
  • sposób dokumentowania i zasady przechowywania ujawnionych lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń zagrażających dobru małoletniego.
  • zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internet oraz procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalonymi w innej formie;
  • zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia.

Standardy ochrony małoletnich oparte są na polskim prawie, Konwencji o Prawach Dziecka, Międzynarodowej Karcie Praw Człowieka oraz dobrych praktykach polskich i zagranicznych.

Objaśnienie używanych terminów 

  1. Centrum oznacza Centrum Diagnostyczno- Rehabilitacyjne Oddział Fundacji “Promyk Słońca”, ul. Swobodna 8a 50-088 Wrocław, zakład leczniczy prowadzony przez podmiot leczniczy: Fundację Promyk Słońca
  2. Pracownikiem w znaczeniu Standardów jest osoba zatrudniona w Centrum na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o współpracę.
  3. Osobą współpracującą z Centrum są: stażyści, wolontariusze, praktykanci.
  4. Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny.
  5. Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny. Nie dotyczy to sytuacji nagłych, gdy zdrowie lub życie dziecka jest zagrożone.
  6. Przez przemoc/krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego/czynu karalnego na szkodę dziecka lub czynu zagrażającego dobru dziecka, w tym przemoc fizyczną, przemoc emocjonalną, molestowanie seksualne, zaniedbywanie, przez jakąkolwiek osobę (np. wykorzystanie seksualne, znęcanie się nad dzieckiem, kary fizyczne, poniżanie, krzyk, zaniedbywanie potrzeb życiowych dziecka związanych np. z żywieniem, higieną, zdrowiem i in.).
  7. Osoba odpowiedzialna za Standardy ochrony małoletnich to wyznaczony przez kierownictwo Centrum pracownik sprawujący nadzór nad realizacją Standardów ochrony dzieci przed krzywdzeniem w Centrum.
  8. Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.

Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy pracownikami/osobami współpracującymi a dziećmi

  1. Pracownicy zatrudniani w Centrum/osoby współpracujące przed zatrudnieniem/nawiązaniem współpracy zobowiązane są przedstawić stosowną informację z Krajowego Rejestru Karnego (KRK).
  2. Przed zatrudnieniem/nawiązaniem współpracy z każdą osobą, która będzie miała kontakt z dziećmi, upoważniony pracownik Centrum sprawdza, czy ta osoba nie figuruje w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (RSPTS).
  3. W przypadku zatrudniania cudzoziemców, weryfikacja dokonywana jest również w rejestrach karalności państw trzecich w zakresie określonych przestępstw (lub ich odpowiedników w prawie obcym) lub na podstawie oświadczeń o niekaralności.
  4. Pracownicy/osoby współpracujące traktują dziecko z poszanowaniem jego godności, potrzeb i intymności.
  5. Podczas komunikacji z małoletnimi, pracownicy/osoby współpracujące zachowują cierpliwość i okazują szacunek.
  6. Na badanie/terapię małoletniego pacjenta należy uzyskać zgodę osoby uprawnionej według przepisów prawa polskiego.
  7. Dziecko ma prawo do otrzymywania informacji na temat swojego stanu zdrowia oraz podejmowanych czynności medycznych przy użyciu prostego języka w sposób dostosowany do wieku, sytuacji i poziomu rozwoju dziecka.
  8. Wizyty lekarskie/terapie odbywają się w obecności opiekuna dziecka lub upoważnionej osoby, chyba że nie jest to wskazane ze względu na charakter badania/terapii.

Zachowania niedozwolone wobec małoletnich 

  1. Wszelka przemoc wobec dziecka jest zabroniona.
  2. Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy fizycznej wobec dziecka na przykład: zabierania rzeczy, uderzania, popychania, wykręcania rąk. W przypadku przeprowadzania procedur medycznych wymagających unieruchomienia dziecka (np. do badania) lub wymuszenia pozycji (np. w czasie rehabilitacji) pracownik/ osoba współpracująca powinien uprzedzić o stosowanej procedurze dziecko i opiekuna.
  3. W przypadku stanu wyższej konieczności, jeżeli zachowanie dziecka zagraża bezpieczeństwu dziecka, pracownika lub osoby trzeciej, pracownik/osoba współpracująca reaguje adekwatnie do sytuacji np. przytrzymując dziecko.
  4. Zakazane jest stosowanie przemocy psychicznej wobec dziecka – zastraszanie, przymuszanie, groźby, upokarzanie, lekceważenie, obrażanie, stygmatyzowania ze względu na zdrowie, wygląd, orientację seksualną, poglądy lub sytuację finansową.
  5. Pracownicy/ osoby współpracujące nie używają w stosunku do małoletnich wypowiedzi o podtekście seksualnym (nie wypowiadają wulgarnych lub niestosownych dowcipów i żartów, nie komentują ciała/wyglądu/ubioru z podtekstem seksualnym ani w sposób niestosowny, nie wypowiadają dyskryminujących komentarzy dotyczących płci).
  6. Pracownicy/ osoby współpracujące nie angażują się w prywatne rozmowy z małoletnimi w mediach społecznościowych jak również nie zamieszczają komentarzy ani nie udostępniają jakichkolwiek zdjęć/treści o podtekście erotycznym lub krzywdzącym, które mogłyby wyrządzić szkodę małoletnim.

Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi

  1. Pracownicy/osoby współpracujące dbają o właściwe relacje między małoletnimi podczas zajęć grupowych/zajęć na wspólnej sali.
  2. Podstawową zasadą relacji między małoletnimi jest współdziałanie z szacunkiem do drugiej osoby.
  3. Nie wolno bić, szturchać, popychać ani w jakikolwiek sposób naruszać integralności fizycznej innej osoby.
  4. Nie wolno wyśmiewać, obgadywać, ośmieszać, zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać innych.
  5. Należy szanować przestrzeń intymną innej osoby.
  6. Konflikty między małoletnimi są rozwiązywane w sposób pokojowy, w duchu porozumienia bez przemocy.

Zasady ochrony danych osobowych oraz wizerunku dzieci

  1. Dane osobowe dziecka podlegają ochronie na zasadach określonych w Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.
  2. Pracownik/osoba współpracująca ma obowiązek zachowania w tajemnicy danych osobowych, które przetwarza oraz zachowania w tajemnicy sposobów zabezpieczenia danych osobowych przed nieuprawnionym dostępem.
  3. Dane osobowe dziecka są udostępniane wyłącznie osobom i podmiotom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów.
  4. Pracownik Centrum, wyznaczony przez kierownika Centrum, jest uprawniony do przetwarzania danych osobowych dziecka i udostępniania tych danych w ramach zespołu interdyscyplinarnego powołanego w trybie Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
  5. Niedopuszczalne jest przekazywanie informacji związanych z danymi dzieci przez telefon.
  6. Pracownicy/ osoby współpracujące nie udostępniają informacji o dziecku ani jego opiekunie osobom postronnym, w tym innym rodzicom, przedstawicielom mediów itp.
  7. Pracownik Centrum może wykorzystać informacje o dziecku w celach szkoleniowych lub edukacyjnych wyłącznie z zachowaniem anonimowości dziecka oraz w sposób uniemożliwiający identyfikację dziecka.
  8. Pracownikowi Centrum nie wolno utrwalać ani umożliwiać osobom postronnym utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie Centrum bez pisemnej zgody opiekuna dziecka i wiedzy kierownika Centrum.
  9. Pisemna zgoda, o której mowa w pkt. 8, powinna zawierać informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany.

Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych

  1. Infrastruktura sieciowa Centrum umożliwia dostęp do internetu wyłącznie pracownikom i innym osobom upoważnionym.
  2. Sieć jest monitorowana tak, aby możliwe było zidentyfikowanie sprawców ewentualnych nadużyć.
  3. W Centrum jest wyznaczona osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo sieci.

Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci

  1. Pracownicy/osoby współpracujące są świadome specyficznych potrzeb i zagrożeń, jakie mogą dotyczyć dzieci – pacjentów Centrum.
  2. Wszyscy pracownicy/osoby współpracujące mają obowiązek zapoznać się ze Standardami ochrony małoletnich.
  3. Pracownicy/osoby współpracujące zapoznawane są z czynnikami ryzyka krzywdzenia małoletnich (Załącznik nr 1) oraz symptomami wskazującymi na krzywdzenie (Załącznik nr 2) przez pracownika odpowiedzialnego za Standardy ochrony małoletnich.
  4. Pracownicy Centrum/osoby współpracujące potwierdzają na piśmie zapoznanie się z dokumentami określonymi w pkt 2 i 3.

Procedury interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka

  1. W przypadku podjęcia przez pracownika Centrum podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, pracownik ma bezwzględny obowiązek przekazania uzyskanej informacji kierownikowi Centrum, sporządzenia notatki służbowej oraz stosownego zapisu w prowadzonej dokumentacji medycznej.
  2. Kierownik Centrum, we współpracy z Zespołem Interwencyjnym, w skład którego wchodzą: prawnik, psycholog/pedagog oraz w razie potrzeby inni pracownicy Centrum, rozpoznaje sytuację dziecka i podejmuje stosowne działania interwencyjne, w oparciu o algorytm postępowania w przypadku podejrzenia przemocy w rodzinie wobec dziecka (Załącznik nr 3)
  3. W ramach działań interwencyjnych Zespół Interwencyjny, w zależności od sytuacji:
    a. obserwuje sytuacje dziecka i rodziny
    b. przeprowadza z rodzicami rozmowę na temat zaistniałej sytuacji,
    c. ustala plan wsparcia dziecka, w tym działania wspierające dziecko i rodzinę w sytuacji, gdy niezbędna jest interwencja zewnętrzna (zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, wniosek o wgląd w sytuację rodziny, wszczęcie procedury Niebieskiej Karty poprzez wypełnienie formularza A) – przekazuje informację wraz z opisem sprawy prawnikowi odpowiedzialnemu w Fundacji „Promyk Słońca” za podejmowanie interwencji zewnętrznych.
  4. Z przebiegu czynności w ramach interwencji sporządza się Kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik nr 4 do niniejszej Standardów.
  5. Karty interwencji przechowywane są przez osobę odpowiedzialną za Standardy ochrony małoletnich.
  6. W przypadku uzasadnionego podejrzenia krzywdzenia dziecka przez pracownika Centrum, pracownik zostaje odsunięty od pracy z dziećmi do czasu wyjaśnienia sytuacji.
  7. Wszyscy pracownicy Centrum i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane kierownikowi Centrum i uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

Krzywdzenie rówieśnicze

  1. W przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletniego przez innego małoletniego, należy przeprowadzić rozmowę z małoletnim podejrzewanym o krzywdzenie oraz jego opiekunami, a także oddzielnie z małoletnim poddawanym krzywdzeniu i jego opiekunami. Ponadto należy porozmawiać z innymi osobami mającymi wiedzę o zdarzeniu. Ze spotkań sporządzane są notatki służbowe.
  2. W przypadku małoletniego krzywdzonego należy wspólnie z opiekunami opracować plan bezpieczeństwa, uwzględniający dostępne formy pomocy.
  3. Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest małoletni w wieku od 13 do 17 lat, a jego zachowanie stanowi czyn karalny, należy ponadto poinformować właściwy miejscowo sąd rodzinny lub policję.
  4. Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest małoletni powyżej lat 17, a jego zachowanie stanowi przestępstwo, wówczas należy poinformować właściwą miejscowo jednostkę policji lub prokuratury.

Monitoring stosowania Standardów

  1. Osobą odpowiedzialną za Standardy ochrony małoletnich jest kierownik Centrum lub inna osoba przez niego wyznaczona.
  2. Kierownik Centrum lub inna osoba przez niego wyznaczona odpowiada za monitorowanie realizacji Standardów, za reagowanie na sygnały naruszenia Standardów oraz za aktualizowanie Standardów.
  3. Kierownik Centrum lub inna osoba przez niego wyznaczona przeprowadza wśród pracowników ankietę monitorującą poziom realizacji Standardów. Ankieta przeprowadzana jest raz w roku.

Postanowienia końcowe

  1. Standardy wchodzą w życie z dniem 15 sierpnia 2024r.
  2. Standardy ochrony małoletnich zostaną zamieszczone na stronie internetowej Centrum oraz wywieszone na tablicy ogłoszeń, również w wersji skróconej, przeznaczonej dla dzieci.
  3. Ogłoszenie standardów dla dotychczasowych pracowników placówki następuje poprzez przesłanie tekstu drogą elektroniczną.