Pakiety Terapeutyczne Metodą Vojty

Zdrowe dzieci już w pierwszym roku życia dysponują wszelkimi elementami składowymi typowego dla człowieka sposobu poruszania się i pionizacji: od funkcji chwytania, przez przetaczanie i raczkowanie, aż do swobodnego chodu. Pacjenci z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego i aparatu mięśniowo-szkieletowego, bez względu na przyczynę tych uszkodzeń, tylko częściowo wykorzystują spontanicznie wrodzone wzorce ruchowe. Terapeuta wykonuje precyzyjny ucisk na określone strefy ciała u pacjenta ułożonego na plecach, na boku lub na brzuchu. Taki bodziec w sposób odruchowy wyzwala u pacjenta dwa kompleksy ruchowe, w których zawarte są wszystkie elementy składowe ludzkiego sposobu poruszania się: „odruchowy obrót” oraz „odruchowe pełzanie”. Oba kompleksy ruchowe mogą być aktywowane niezależnie od woli pacjenta.

Wskazania obejmują:

• zaburzenia ośrodkowej koordynacji ruchowej,
• zaburzenia funkcji ruchu po uszkodzeniach mózgu (mózgowe porażenia),
• niedowłady obwodowe kończyn górnych i dolnych (uszkodzenia splotu ramiennego, przepukliny oponowo-rdzeniowe i in.),
• różne schorzenia nerwowo-mięśniowe,
• schorzenia i ograniczenia funkcji kręgosłupa, np. boczne skrzywienia kręgosłupa (skoliozy),
• poważne uszkodzenia ortopedyczne barków, ramion, bioder lub nóg, szczególnie w okresie wzrastania,
• wady stawów biodrowych (dysplazje lub zwichnięcia) jako terapia pomocnicza
• zaburzenia funkcji oddechowych, połykania lub żucia.

Terapia metodą Vojty może być z powodzeniem stosowana zarówno u niemowląt, jak i u starszych dzieci. Wskazanie do terapii opiera się na diagnozie lekarza i odpowiednio sformułowanym celu. Najlepsze efekty można osiągnąć wtedy, gdy u pacjenta nie doszło jeszcze do powstania i utrwalenia tak zwanych wzorców zastępczych.

Zaburzenia funkcjonowania aparatu ruchu oraz problemy z utrzymaniem właściwej postawy ciała wymagają kompleksowego, często długotrwałego leczenia, zwłaszcza gdy przyczyna tych zaburzeń leży w nieprawidłowym funkcjonowaniu mózgu. Aby osiągnąć najlepsze efekty, należy jak najwcześniej rozpocząć terapię. Zastosowanie metody Vojty pozwala z powodzeniem leczyć zaburzenia aparatu ruchu już w pierwszych miesiącach życia dziecka. 

Zastosowanie metody Vojty pozwala z powodzeniem leczyć zaburzenia aparatu ruchu już w pierwszych miesiącach życia dziecka. Niemowlęta mają bardzo plastyczny ośrodkowy układ nerwowy. Poszczególne drogi nerwowe w mózgu często są jedynie zablokowane, ale w zasadzie nadal dostępne.

Stymulowany wzorzec ruchu pozostaje aktywny w mózgu pacjenta jeszcze przez jakiś czas po zakończeniu terapii. Powtarzając te same ćwiczenia w ciągu dnia stwarzamy możliwość spontanicznego dostępu do aktywowanych wzorców ruchu. Dzięki temu pacjent uzyskuje trwałą poprawę w zakresie utrzymania postawy ciała, ruchu i percepcji.

Zastosowanie metody Vojty powoduje korzystne zmiany w zakresie koordynacji ruchu podczas chwytania, pionizowania ciała, chodu oraz podczas mowy. Po ćwiczeniach dziecko potrafi łatwiej i w szerszym zakresie wyrażać swoje życzenia i potrzeby oraz spontanicznie je realizować. Dzięki temu jest mniej sfrustrowane i sprawia wrażenie bardziej zrównoważonego emocjonalnie i zadowolonego. Pozytywne odczucia znacząco poprawiają umiejętności komunikacyjne.

Skuteczność terapii zależy w dużej mierze od zaangażowania rodziców, którzy są odpowiednio instruowani i kierowani przez terapeutę i codziennie prowadzą terapię w domu.

Terapeuci metody Vojty uzyskują kwalifikacje zawodowe po odbyciu szkolenia przeprowadzonego według standardów i programów Internationale Vojta Gesellschaft.

Twórcą metody jest czeski neurolog i neurolog dziecięcy Vaclav Vojta (1936-2000). Poszukując sposobów usprawniania dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym Vojta zaobserwował, że w określonych pozycjach ciała dzieci reagują na konkretne bodźce powtarzalnymi reakcjami tułowia i kończyn. Te sprowokowane ruchy były przez dzieci wykonywane bezwiednie, powtarzały się i wykazywały podstawowe cechy lokomocji. Skutki takiego uaktywniania były zdumiewające: po zastosowaniu terapii dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym zaczynały wyraźniej mówić, a po krótkim czasie pewniej stawały lub chodziły.