Kardiologia dziecięca

Kardiolog dziecięcy diagnozuje i leczy choroby serca i układu krążenia u niemowląt, dzieci i młodzieży do 18. roku życia, takie jak m.in. niewydolność serca, zaburzenia rytmu serca, niedomykalność i zwężenie zastawek, ubytki przegrody międzykomorowej lub międzyprzedsionkowej, zwężenie cieśni aorty, koarktacja aorty, przerost prawej komory, tetralogia Fallota, nadciśnienie tętnicze i płucne. Zajmuje się również profilaktyką chorób serca i układu krążenia, m.in. w przypadku obciążeń genetycznych. Wady i zaburzenia nabyte są rzadsze i przeważnie dotyczą starszych dzieci; są to powikłania po poważnych infekcjach, a także problemy wynikające m.in. z otyłości, złej diety i braku ruchu.

Jeśli niemowlę ma problemy ze ssaniem, słabo przybiera na wadze, męczy się podczas jedzenia, ma bladą skórę, zasinienia w obrębie języka, warg i ogólnie twarzy, należy niezwłocznie skontaktować się ze specjalistą kardiologii dziecięcej. Niepokój rodziców większych dzieci powinna także wzbudzić niewyjaśniona utrata wagi, szybka męczliwość, duszności, obniżona tolerancja wysiłku fizycznego, opóźniony rozwój fizyczny, nasilone objawy ze strony układu oddechowego po wysiłku fizycznym, nawet po zabawie czy wejściu po schodach, zawroty głowy, omdlenia, kołatanie serca, szmery nad sercem, a także bóle w obrębie klatki piersiowej i nadmierne pocenie na całej powierzchni ciała. Konsultacji wymagają również wszelkie deformacje w obrębie klatki piersiowej.

Niektóre z objawów mogą występować w różnego rodzaju infekcjach i w takim przypadku mijają po kilku, kilkunastu dniach. Ich utrzymywanie się powinno skłonić rodziców do konsultacji z kardiologiem dziecięcym.

Do najczęściej wykonywanych badań należą

• Pomiar ciśnienia skurczowego i rozkurczowego
• Elektrokardiogram (EKG) serca, obrazujący w postaci wykresu elektryczną czynność mięśnia sercowego przy użyciu elektrod (końcówek) przytwierdzanych do skóry
• Echo serca (USG serca) to badanie wykorzystujące fale ultradźwiękowe do zobrazowania budowy i czynności serca, jego położenia i wielkości. Echokardiografia serca jest badaniem nieinwazyjnym, bezbolesnym, całkowicie bezpiecznym dla pacjentów w każdym wieku i powtarzalnym.

Kardiolog może skierować dziecko także na badanie RTG (prześwietlenie) klatki piersiowej, które pozwoli określić wielkość i położenie serca.

Badania wykonywane w gabinecie kardiologa dziecięcego są bezbolesne i nieinwazyjne, pozwalają uzyskać istotne informacje wykraczające poza zwykłe badania przedmiotowe.

W trakcie wizyty lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad, pyta o objawy, ich nasilenie, częstotliwość, przebieg i sytuacje, w których występują. Wywiad obejmuje również historię chorób serca i układu krążenia w rodzinie, ostatnio przebyte infekcje oraz inne choroby. Lekarz wykonuje badanie przedmiotowe i w zależności od potrzeby, EKG i/lub USG.

Stres towarzyszący wizycie u lekarza może mieć wpływ na wyniki badań, dlatego należy odpowiednio przygotować dziecko do takiej wizyty, a samo badanie powinno przebiegać w sympatycznej atmosferze i z dbałością o komfort psychiczny dziecka. Warto zabrać ulubioną zabawkę i zadbać o wygodne, rozpinane z przodu ubranie. Dziecko nie powinno być głodne, ani nadmiernie najedzone, można też zabrać ze sobą jakąś przekąskę i coś do picia.

Wrodzone wady serca są coraz częstsze i obecnie stanowią nieco mniej niż jedną trzecią wszystkich wad rozwojowych u dzieci. Choć ich objawy są z reguły dość typowe i zazwyczaj rozpoznawane jeszcze w okresie prenatalnym lub zaraz po urodzeniu, niektóre dają o sobie znać w późniejszym okresie. O możliwych problemach z sercem i układem krążenia nierzadko informuje pediatra w trakcie rutynowych badań, ale to specjalista kardiologii dziecięcej może przeprowadzić pogłębioną diagnostykę, zastosować odpowiednie leczenie lub skierować do szpitala, gdzie zostaną wykonane bardziej szczegółowe i skomplikowane badania, np. cewnikowanie serca.